Polski lek na cukrzycę?

Pierwsza polska firma farmaceutyczna planuje rozpoczęcie w 2009 roku fazy badań klinicznych dla projektu poszukiwania innowacyjnego leku w terapii cukrzycy typu II. W roku ubiegłym Adamed, bo o tej firmie mowa, z powodzeniem zakończył fazę przedkliniczną badań, która w całości - od pomysłu aż do samego końca testów – przeprowadzona została we własnym Dziale Badawczo-Rozwojowym. 

Przez blisko 5 lat naukowcy testowali tu cząsteczki, które spełniałyby wymagania założone w projekcie, a tym samym były skuteczne w leczeniu szeroko rozumianej cukrzycy typu II i jej powikłań. Kryteria poszukiwania cząsteczek zostały określone tak, aby znane działania niepożądane, charakteryzujące dostępne dziś na rynku leki, zostały zminimalizowane

W ramach projektu Adamed współpracował z kilkoma polskimi uczelniami - Uniwersytetem Warszawskim (Zakładem Regulacji Metabolizmu w Instytucie Biochemii Wydziału Biologii UW),

Uniwersytetem Jagiellońskim (Wydziałem Biotechnologii i Zakładem Genetyki Molekularnej) oraz Akademią Medyczną w Gdańsku (Katedrą i Zakładem Biochemii Wydziału Lekarskiego). Projekt uzyskał też dofinansowanie z unijnego Sektorowego Programu Operacyjnego „Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw 2004-2006” w wysokości 7,5 mln zł. 

„Naszym celem w tym roku jest rozpoczęcie I fazy badań klinicznych w ramach projektu poszukiwania innowacyjnej terapii w leczeniu cukrzycy typu II – mówi Małgorzata Korpusik, członek zarządu firmy Adamed. - Przed nami jednak jeszcze wiele pracy” Jak dodaje, tworzenie leków innowacyjnych to jedno z najważniejszych wyzwań stojących przed polskim rynkiem farmaceutycznym, także w czasach kryzysu. Poszukiwanie innowacji oraz ich patentowanie przez spółki z polskim kapitałem pozwoli zapewnić długofalowy wzrost polskiej gospodarce. 

Działanie leku, nad którym pracują polscy badacze, polega na oddziaływaniu na receptory jądrowe z rodziny PPAR-gamma. Receptory te kontrolują aktywność wielu genów uczestniczących w regulacji gospodarki lipidowo-węglowodanowej oraz genów regulujących działanie szlaku insulinowego. Naukowcy próbują wykorzystywać je w leczeniu cukrzycy już od jakiegoś czasu, jednak wynalezione dotychczas farmaceutyki zawsze okazywały się nie doskonałe. Wciąż poszukuje się więc nowych cząsteczek, które leczą, nie powodując działań niepożądanych. „My staraliśmy się znaleźć cząsteczki, które przy przewlekłym podawaniu nie powodują tycia” - tłumaczy pracujący nad projektem biolog molekularny, dr Rafał Derlacz.

Wiadomo już, że ten etap prac zakończył się sukcesem - naukowcom udało się zidentyfikować cząsteczkę zdolną do wiązania się i wpływania na aktywność ludzkich receptorów PPAR. Jak mówią pracownicy Adamedu, dotychczasowe prace nad lekiem przebiegają więc zgodnie z planem. Testy przedkliniczne zakończyły się, tak jak zakładano, w listopadzie 2008 roku, a na rok bieżący przewiduje się przeprowadzenie badań klinicznych, polegających na zbadaniu wpływu znalezionej cząsteczki na organizm człowieka. Kolejny etap stanowić będą procedury związane z rejestracją leku na świecie i wdrożeniem. Jeśli wszystko pójdzie dobrze, farmaceutyk powinien wejść na rynek około roku 1012-1013.

Prezes firmy tłumaczy, że zainteresowanie Adamedu cukrzycą wynika z ogromnego wzrostu liczby zachorowań na tę chorobę na świecie. Eksperci uważają, że swymi rozmiarami przypomina ona epidemię. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że do 2030 roku liczba chorych wzrośnie dwukrotnie. W chwili obecnej za główną przyczynę cukrzycy uważa się otyłość i powstałą w jej wyniku insulinooporność oraz utratę funkcji komórek wydzielniczych trzustki. Prowadzi to do podwyższenia poziomu glukozy we krwi, wystąpienia powikłań sercowo-naczyniowych, wzrostu zapadalności na inne choroby i – w efekcie - śmiertelność wśród osób na nie cierpiących.

Wynalezienie skutecznego i bezpiecznego leku jest ważne nie tylko ze względu na dobro pacjentów, ale także olbrzymie koszty społeczne. W przeprowadzonym w 2002 roku badaniu pt. „Koszty cukrzycy typu 2 w Polsce” ustalono, że całkowite wydatki na jej leczenie osiągają w naszym kraju poziom 2,6 mld zł. Jest to ponad 8 proc. wszystkich nakładów poniesionych na opiekę zdrowotną w 2002 roku!

„Wierzymy, że na wynaleziony przez nas potencjalny lek czeka wielu pacjentów zarówno w Polsce, jak i na świecie - mówi Maciej Adamkiewicz, prezes Adamedu. - Dotychczasowe wyniki badań potwierdzają, że lek nad którym pracują nasi naukowcy, może dać im szansę na innowacyjną terapię”.

***

Firma Adamed istnieje od 1986 roku. Jest liderem na polskim rynku leków nowej generacji dla wielu grup terapeutycznych, m.in. kardiologii, psychiatrii, pulmonologii, ginekologii i infekcji dróg moczowych. Główną jej misją jest obecnie poszukiwanie nowych terapii zwalczających choroby cywilizacyjne, takie jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, otyłość i choroby nowotworowe.